uïïun  108, 

kuçyur

  2006

(Avril  2006)

Amezwaru

 (Page d'accueil) 

Tamazight

maymmi vas inbbaän n tamazva i yskucburn dg untti var tuourbit?

Tifras

Yan umazigh

Asirem n tedsva

Nek pat righ cem

Azul luha ulbaz

Takerkist n tidet

tawada

Tilmatv

Ddref d amedyaz

I iman n obdlkbir cupad

Munatagh

Alghu

Français

L'ircam entre l'affranchissement et le succursalisme

Le PJD ou l'amazighophobie en acte

L'amazighohpobie au pays de tawiza

Baha Lahcen, nouvelle star amazighe

Mastrers en linguistique amazighe à Leiden

Communiqué des "orillas"

Communiqué du CMA

Communiqué Ayt Awrir

العربية

لماذا فقط حكام شمال إفريقيا يتمسكون بانتمائهم العروبي؟

الدياسبورا الأمازيغية

حل مشكلة الصحراء المغربية

قيمة المغاربة لدى العرب

قمة الاستهتار بتدريس الأمازيغية

الخطاب السياسي الأمازيغي

جريدة الصباح تعاتب الأميريكيين

رسالة مفتوحة إلى اتحاد كتاب الانترنيت العرب

إيمازيغن

اللغة يفرضها صاحبها أولا

إيفري ن عونا أو وجه الحياة الآمنة

الفيدرالية والاندماج

رصد لمادة التراث الشعبي في كتب التراجم

الحركة الأمازيغي بالمغرب وإشكالية التنظيم

بعض الأشكال التعبيرية ذات الطابع الاحتفالي

تعليم الأمازيغية بهولاندا

تمازيغت والتنمية

بيان جمعية اجدير

بيان تضامني

الجمع العام لجمعية أزمزا

بلاغ الشبكة الأمازيغية

بيان لجمعية تانوكرا بتنغير

 

tamssizwarut

maymmi vas inbba^än n tamazva i yskucburn dg untti var tuourbit? 

(Pourquoi seuls les gouverneurs de l'Afrique du nord s'accrochent à l'appartenance arabe? )

yura t: mupmmd budhan

taãuri (mélange, "asmsy" aussi)^ jar ivrfan (peuples) s umntil (à cause) n inig (émigration, 'anoraq' aussi) niv (nvd) n usdurry (colonisation), tlla di kuy tammurt d kuy tallit (période).

ca n tikkal (twalatin), ntaf ict n tadrsi (minorité) n iminign (émigrés, "imnoarqn" aussi) ttlkam (ttawä) ad tïïf (tamç) tanbaät (pouvoir) tasrtit (politique) di tmurt mani tunag (émigrer, "tnoarq" aussi). imala (mc, iv) tsul tnbb^^^ä (gouverner) tammurt mani tunag s izwl (s ism) n untti (appartenance) vur tnttit (identité) n tmurt nns tadrayin (originelles, d'origine) u tssqdac (utiliser) tutlayt n tmurt nns tamzwarut, iddaææal (itavul) manaynni (aynna) d asdurry u d tamharsa (colonialisme).

imdya (exemples) xf addad (cas) ad n tmharsa uïïusn (s "aïïas" = ggudn): asmi (adday) tuva i^ëumaniyn nbbän tamazva s ism n untti gar tnttit taëumit, ussqdacn tutlayt talatinit tanfurt (étrangère) xf imzdav n tamazva, tuva anbaä (le fait de gouverner) nsn i tmura n tamazva d asdurry aëumani i tamazva. mani tuva imawiyn (les omeyyades) nbbän lmuvrib s ism n untti gur taourbit u ssqdacn tutlayt tanfurt taorabt, tuva anbaä nni (nna) d asdurry aorab i lmuvrib. asmi tuva lyuïi (Lyautey) inbbä lmuvrib s izwl n tnttit tafransist u issqdac tutlayt tafransist, tuva ayad d asdurry afransis i lmuvrib...

maca imala (mr, mc, iv) ssntan iminign ad nnbän tammurt mani unagn, maca s ism n untti var tmurt tamaynut mani tddarn u ssqdacn tutlayt nns tanamurt, tavuln inbbaän a d tafult (partie) zg imzdav idrayn (d'origine, autochtones), tumun (participer) dg unbaä nns d tmzavt (défense) xafs, nttan gur tnttit nns u ssawaln tutlayt nns min (nnhla, asl = sans) ad din tili ca n tmçla (différence) jar asn d imzdav idryanen, mqqar antti (origine, appartenance) nsn açuryan (zg "açur" = racial, ethnique) d anfur (abarrani). addad a illa dg aïïas n tmura dg umaäal:

anvlaf n ugnsu (ministre de l'intérieur) n fransa nikula sarkuçi (Nicolas Sarkozy), mqqar (waxxa) ntta d abuluni (polonais) dg untti nns, maca ur itdbil (administrer) avlif (ministère) nns s ism n untti gur bulunia ula issqdac tanbaät nns afad (puma) ad icarä (imposer) u ad ifsar (répandre) tutlay tabulunit niv ad imzv xf tnettit tabulunit. uhu, issuyur (diriger, administrer) aglif nns am yan n ufransis issawal tafransist u itqqn gar tnettit tafransist mqqar asafav (origine) nns d abuluni. ntaf oawd madlin ulbrayt (Madeleine Albright), tanvlaft tamzwarut n tvawsa n tiniri (extérieur, "brra"), mqqar antti nns ayavuslafi aãrbi (yougoslave serbe), ur tuvi tt tssuyur avlif nns s ism n untti nns vur yuvuslafya ula dssqdac tutlayt tavuslafit. uhu, tuva tt ttdbil avlif nns s ism n tnetti tamirikanit u tssqdac tutlayt tamirikanit.

imala nmmutty vur uswir (niveau) anaflla (amjgal = supérieur) n tnbaät, aswir n islwayn (présidents) n iwunak (États), ntaf amnni nnit (la même chose): aslway n umirika jurj buc (Georges bush), mqqar asafav nns d irlandi (irlandais), ur inbbä tamazirt n umirikan s ism n untti nns irlandi ula issqdac tnbaät nns puma ad icarä tutlay tirlandit niv ad islan (soutenir) tazmmalt tagdudant tirlandit (armée républicaine irlandaise IRA). uhu, inbbä tammurt n umirikan s ism n tnettit tamarikant u issqdac tutlayt tamarikant waxxa asafav nns d irlandi. amnni nnit akd (did) uslway amzwaru n biru (le Pirou) fujimur ((Fujimura) illan d ayabani dg untti nns. maca ur inb^d biru s ism n tnettit tayabanit ula issaqdc tafsna (au sens de "haut poste") nns afad ad icar^d tutlayt tayabanit xf imzdav n biru. uhu, tuva in^bb^ä biru s ism n tnettit gur tmurt a u maci vur lyaban, issawal tutlayt n lbiru u maci tnni (talli) n lyaban, mqqar asafav nns ayabani. aslway yizzarn n arjintin (argentine), mqqar antti nns aorab asuri, ur inbä arjntin s ism n tntettit torabt ula ira ad icarä tutlayt taorabt xf imzdav n arjntin. issuyur tammurt ad s ism n tnttit var arjntin u s tutlayt n arjntin waxxa asafag nns d aorab.

akd (did) uswir n igllidn ntaf alugn (règle) s imant nns: agllis n isbanya (Espagne) d afransis dg untti nns. maca ur illi d agllid xf isbanya s ism n tnttit tafransist ula issqdac tutlayt tafransist. ntta inbbä isbanya s ism n tnttit gur tmutt a u issqdac tutlayt nns tasbbanyut waxxa asfagv nns d afransis. amnni oawd tawacult (famille) tagldant (royale) n anglatirra (Angleterre) i inttan (appartenir) gur hanubr (Hanovre) dg uliman (Allemagne). maca ur tnbbä anglatirra s ism n tnettit gur uliman ula tssqdac tutlayt talimant. tnbbä s ism n tnttit gur anglatirra u tssqdac tutlayt n imzdag n anglatirra mqqar tadra (origine) nns talimant.

alugn, dix, wnni (wnna) itinign gur ca n tmurt u izddv days i lbda, imala yiwä ad inbä tammurt nni, inbä itt s ism n tnettit gur s akd taäullit (nécessite) n usqdc n tutlayt n imzdav n tmurt nni d tmzavt xf tnettit d tutlayt n tmazirt mani itddar. uma dg waddad anmgal (le cas contraire), riv ad iniv ad inbä tammurt mani itddar s ism n tnettit manis i d inag akd usqdc n tutlayt n tmurt nni, ayad itili d asdurry u d tamharsa mamc yizzar nssgza (explique).

min ntaf di lmuvrib? ntaf addad ad anggar amhrsan (colonialiste) itgnses (représenter) yat n tadrsi tnbbä lmuvrib s ism n tnettit nns taorabt u s usqdc n tutlayt taorabt. manaya (ayad) dix d tamharsa tuman (manifeste), iqqn ad tt nsbdd u ad tt nzbu (résister) s yan zg sin n wallaln (moyens):

1-ad bbyn (rompre) inbbaän akd tnettit nsn taorabt u ad inin is tanettit nsn d tmazivt, ad lmdn tutlayt tmazivt u ad tarrn d tutlayt tunãibt (officielle) n tnbaät. iqqn oawd ad ffvn s wagraw n waorabn (ligue arabe) acku tgnsisn avrf amaziv i ur izmmar ad yili d amaslaä (membre) dg yan n wagraw d aorab isfada (requérir comme condition) i imaslaän nns ad ilin d aorabn.

2-uma imala suln inbbaän ad d inttan s waorabn ssuyuran lmuvrib s ism n tnttit taorabt u carän tutlayt taorabt xf imzdav imazivn, ad tafd ur itvimi i ymazivn mvar (vas) abrid n usmnkar (azbu = résistance) mamec skrn (ggin)arndad (bnid) i tmharsa tafransais d tsbbanyut.   

Copyright 2002 Tawiza. All rights reserved.

Free Web Hosting