uïïun  146, 

sdyur 2959

  (Juin  2009)

Amezwaru

 (Page d'accueil) 

Tamazight

asnãb n tutlayt tamazivt niv asnãb n uwank amaziv?

Attvas di drus

Tanekra

Tuda

Français

Est-t-il possible de promouvoir tamazight?

Racisme et discrimination

Le voyage de Mouliéras

Intervention du président du CMA à Genève

Intense activité du CMA à Genève

La littérature amazighe honorée à Oujda

Activité de l'association Fazaz

العربية

ترسيم اللغة الأمازيغية أم ترسيم الدولة الأمازيغية؟

أمة "اقرأ" لا تقرأ

القضاء العرفي الأمازيغي

الشرق الأوسط أم شرق أسيا؟

مسألة التفاهم بين اللهجات الأمازيغية

الزاوية الدلائية

اللغة والبكاء والإنصاف 

الإعلام الإلكتروني الأمازيغي

قراءة في الفيلم الأمازيغي

اللغة الأمازيغية والتحديات المطروحة

كتاب للباحث يمني قسوح

كتاب للباحث أحمد الخنبوتي

قراءة في الفيلم الأمازيغي

العنف ضد الأمازيغ

استغلال الفنان الأمازيغي في الحملات الانتخابية

الشاعر مولاي الغالي أوتاليوين

لقاء مع الباحث المستمزغ سترومر

تأسيس فرع تاماينوت بأكدال بالرباط

بين الحركة من أجل الحكم الذاتي للريف

بيان الحزب الديموقراظي الأمازيغي

بلاغ المرصد الأمازيغي لحقوق الإنسان

أنشطة ثقافية للحركة الأمازيغية بطنجة

بيان الشبكة الأمازيغية

إعلان جبهة أمياواي

نشاط ثقافي لجمعية أنير بتازا

بيان لمنظمة تاماينوت

بيان الحركة الأمازيغية بإمتغرن

بيان جمعية تلاليت

بيان الحركة الأمازيغية بأكادير

بيان تنسيقية أميافا

فاتح ماي بالحسيمة

نشاط لجمعية الهوية الأمازيغية

بيان الحركة الأمازيغية بالناظور

نشاط لجمعية أسنفلول

بيان فاتح ماي بإمتغرن

تجديد مكتب جمعية فضاء أمازيغ

بيان الحركة من أجل الحكم الذاتي

 

 

 

TANFUST

Attvas di drus

Yura t: Mimun AMSBRID

Umi tfsi tayyut nni tugh xaf s iccurn axxam g umsganfu1, yufa tfawt n tfuct tugha asaray. Tafuct nni umi lbda ismirdv usynu, ass a tkks xafs arrudv nni azdad i ttirdv g wnbdu: ommrs ur izvri tfuct tifaw anict uynni di tmurt a i ghar d izwg umi xaf s qqnent twura di tmurt nns. Ur issin is tfawt a tkk d zg iman nns nigh d tfawt n tfuct s tidtt…

Amssesfr2 inna s: attvan a day k ur ttssnd mrmi ck gha yawi; timitar3 nns ur tnt isscin ar anggar…

Zi lbda tugh itaca akid tudart d taqudvadvt, d tulmidvt… maca rxxu ur tqqim ca d twacit ukan: tdwl d tidtt xf yils n umssesfr.

Akd wbrid ghar taddart tugh tmsdvfarnt twngam g wzllif nns: attvas i s iqqimn ur t iggi! manis ghad issnta? ad ingf4? imghar ntta ur yuwl5! drus wi t iggin zg ayt bab n tmurt nns: iryazn tawln6 zic, ghas wnni ur s yufin: ntta ittu ukan, ur lli ur s yufi – ittu amn ittu attvas n tghawsiwin nnidvn… Xmi tugh s ttk g zllif twngimt n tisluya itazzl xaf s dghya hma ur tccit izwran: tamghra, urar, inarzaf, idvwran, tamghart akid s di taddart – ntta innumen ghas ntta g wxxam, arrawn, asymi, tarzft… ur izmmr i marra anict uy ad, ntta ismunen tudart di tqbuct n lqpwa d wdlis d tmuziqit. Mara yuwl ilxtu, umi ghad ijj arrawn nni id ghad yarru mara yiwdv ad yarru? ad qqimn d iyujirn? ur xafs d yusi… Izzrz azllif nns hma ad yazzl x twngimt n tsluya: zic ur iggi ca, ilxtu ur illi maymmi gha ygg imunas i yxf nns. Timgharin, di tudart nns, tugh tnt amacnaw izlan d tmuziqit: mayn t itqqnen ghar snt itadf di tistitviqit, urdji di ca n tbridt n tudart di tmsmunt. Tugh axmi itxs ca n tmghart issalay it ghar ujnna; iticca s anict n mayn iticc n tzmmar hma ad issddr ca n yizli nigh ca n tmuziqit s tghuri nns nigh s tmsliwt. S uynni ommrs ur iqqin timxsa ghar wngaf d tisluya d tarwa d usymi…

Ur issin is d aya i t’ ydjin ur yuwl nigh d ca nnidvn yudjgh x marra ay ad g iman nns… maca urdji ass a, ar ami ur s iqqim ca i ghad ikkr ad iqqn ixf nns ghar tudart s ca n isghwan d imuzzurn amacnaw rwacun d warrawn d…

Umi issrs advar nns di ttaksi i ghad t’ issiwdvn ghar taddart, tugh tghawsa n tsluya tdvwa zg zllif nns: ad immt amn iddr d ijjn.

Tugh t lbda, zzat ad as yini umssesfr is ussan nns s nnj i Tmurt udrusn, itaca akid sn udrusn, ur tiwdvn hma ad ygg waxxa ghas cwayt zi mayn ixs ad ygg: ad ilmd ilsawn ur ilmid, ad ighr idlisn ur yghri, ad isl timuziqitin ur isli, ad izvr timura d iwdan ur izvri, ad ygg di tmurt – s tidtt – mayn tugh itgg, isggusa d isggusa, g wzllif nns…

G ussan idvfrn anghmis nni s iwca umssesfr x tudart nns i gha yilin d taqudvadvt s nnj i mayn tugh itghir ad tili, tkkr day s tmssi: ur ijji i yidvs d usunfu ghas mayn t’ ghad ijjn ad izmmr ad ibdd x idvarn nns hma ad ygg cway zi mayn ur yggi.

Tugh di tmzvi nns ilmd cway n tfarisit; ijji t zi tzmmar d wkud ur illin, maca tugh lbda issitim ad ghar s idwl axmi s gha yaf. Irzu xf idlisn n ulmmud n ils afarsi, issnta zi mani tugh yiwdv attvas n isggusa zg wami: yuca akd ixf nns tdwlt day s tmzvi; awaln ifarsyyn itaca akidsn d imizidn x yils nns; imri yufa ili ilmd tn ticti d ict hma ad issurf dghya ghar tghuri n Oumar Lxyyam d Jalâl ddin Rrumi… Mrmi ma ilmd ca n wawaln, issajja x ca n izli zg izlan nsn: is izmmr ad t ’yrzvm s tsarutin nni ghars nigh oad? axmi itaf ur izmmr oad itxyyiq maca ur s twttvin ca ifaddn, itgg ul g ixf nns i twara nnidvn.

Zi tmzvi, tugh itxs ad ilmd tagrigit n zic hma ad zzy s yadf ghar mayn d jjin ifilusufn d imdyazn igrigyyn, maca ils a iqqn xaf s attvas; ur yufi manis ghars ghad yadf; ijji t’ awarni ul nns… u ilxtu ur s iqqim bu wkud, waxxa yxs ad ghars idwl.

Yttvf di tlatinit: tirra nns ur xaf s qqinent am tirra tigrigyyin; u attvas zg wawaln nns udsn i wawaln n ilsawn irumaniyyn amacnaw tasbbanyut d tfransist…, u inn ad issn ca zzaysn: ad yadf s mayn issn ghar mayn ur issin. Talatinit d tawwurt ghar ict n tsatalt d tmuzzurt zi tmktit n tmurt d iwdan nns: attvas zg inn a urran zzays – u wnni i tarrin, waxxa itarri di ca n tutlayt ur tlli nns, itawi akids ghar ils nni di itarri cwayt zg ixf nns, zi tmddurt n ayt bab n tmurt nns, waxxa ur yuci, u waxxa ur yxs… S uynni attvas zg wami tugh itarja ad ilmd talatinit. Yssn is abrid a yttvf ghar twsna n ixf nns ynndv attvas, maca ur s jjin imzwura bu wdghar7 – nitni ur yurrin x ixf nsn s wawal nsn…

Tamazight, amnus nns amqran, ils a di ttwanna tmurt nns zg wami illa wawal; asghun t’ ghars iqqnen ghar aggwaj – tamazight a itwala tmtta jar ifassn nns yxs ur kids tmtti; yxs ad ay s issudv cway n tudart zzat ad t’ tffgh tudart. Issnta issagh idlisn n tmazight di marra ticudvadv nns hma ad zzaysnt issgmem8 tmazight n ymma s. Di tirra nns yudrusn (ur itiwdv ad yarri) idwl xmi ur itif ca n wawal di tmazight n ymmas yurzzu xafs di tmazight n imazighn ilibyyn d itargyyn d idzayriyyen nigh di tmazighin n tmurt nns. Issn is inni s yqqarn ad nndlfn g wmzwaru g wawaln ad ur kid nnumn, maca yxs ad tn ysnam: ad isnam i imghran nns ad tggn mayn tggn marra imghran di tutlayin nnidvn lxmi ur tssnen ca wawal – arzzmn amawal hma ad arzun mayn yxs ad yini wawal nni ur ssinen! G wmzwaru tugh yxs ad iqqim itarri di tmazight n ymmas ukan; tugh iswingim ad d tas ict n tsatalt9 nnidvn n imaran i ghad izmmrn ad arrin g ict n tmazight lmdn t di tinmal, urlli di taddart akd ymmat sn; maca ilxtu iggwd ad iqqn tittvawin ur izvar tirra nni… S uynni i yssnta ilmmd timazighin nnidvn u ikssi zzaysnt mayn ur itif di tmazight n ymma s.

Izmmr ad yarri g ilsawn nnidvn, maca ittini yas ixf nns mayn ghad yarri g ilsawn nni ur illi d tidtt, yiggwj x arrimt nns, xf iman nns… Ilsawn nnidvn ilmmd tn hma ad issn inni kids izdghn adu wjnna ya i ngh ismunen: ixfawn nns nnidvn. Imri gha yaf ad ilmd marra mayn illan n ilsawn, hma ad issn mamc tinin tudart. Maca …

Maca ussan udrusn; u tudart d taqudvadvt…

D aynni i t’ itjjan yarzzu ad t issiru u ad t issidjgh hma atagh mayn ur yiwidv s tuzzggart ad t yawdv s tiriwt d wallagh.

Tamuziqit, ur itwili tudart mbra nttat: d nttat i t’ id issalayn zg izabuqn di t’ ghttvrn wussan – u inna d ur llin udrusn…

Isgha marra mayn yufa zi mayn iqqimn ur ghars illi n tmuziqitin tiklasikiyyin timqranin: tinni isrusan atarras xf ubadu n waddar, mani itawi wannay…Umi tugh ur yssin is ussan nns di tudart udrusn anict n mayn as inna imssesfr, tugh iticc i tmsliwt ghar tmuziqit tili10 nns, ur t ismuni akid tghuri nigh d tirra; maca ilxtu ur ghars mayn ghad ibdva x kuy ict: tdwl tmuziqit ttmun akd tirra d tghuri d umuddu…

Razv nns amqran d wnni n idlisn: ibridn ynndvn n tudart ssiggwjn t xafsn; tawuri11 nns zi d itawi alqquz n wghrum ur tqqin ghar tirra d irratn acnaw mamc tugh itarja… maca ommrs ur xaf sn ijjummi, ur tn ittu. Axmi itadf ca n tmdint ansa amzwaru xf itsqsa d tasdlist. yssn is ur ghars bu wkud di gha ighr marra mayn yxs ad ighr: ikssi idlisn jar ifassn, isqiccim asn, issunsuy tujjut nsn…

Tugh ittini g ul nns: axmi gha saligh zi twuri, lqmi ghad awdvgh taghimit12, ad ghrgh marra mayn ur iwidvgh ad ghrgh… Maca ilxtu issn is ur din ttili bu tghimit xf unggaru, ur din ittili bu wswunfu… Iqqn as d ad imsazzal akd wussan: irttvl d arratn13 zi tsdlist n tmdint, issagh innidvn. Arratn ccurn xafs axxam: idlisn arzmn di rctu, x ibddurn, x tdabutin, x tassut, … Inni ur itiwdv ad tn ighr issdwan14 mayn day sn yurran!

Tamurt di ygma ommrs ur t itwili d ca di tiniri15 nns: lbda tugh itaca akd iman nns d cwayt zg wcal nns. Amsbdvi akids tugh t d tighrsvi, d ayzzim di arrimt nns. Zg wami nnjdvwn izwran nns zg wcal nni ur tn iwti di ca n ucal nnidvn: tudart nns tdwl d azwag d ijn – izdgh-ur-izdigh… Tugh issutur axmi ghad isala zi tazzliwin ad idwl ghar tmurt nni ijja awarnas s ughil, ad ays isala ussan nns inggura… ilxtu issn is ur s tghimin bu wussan xf unggar hma ad iddr tirja nni tamggarut xf tugh iddr: tirja n wdwal ghar ucal amzwaru ntta iddr.

Ur illi mayn ghad issuggm16: tirja nni ad t igg d tidtt dghy – umi ur itiwdv ad iddr ussan nns inggura xf ucal nns amzwaru, ad ibdva tirja nns, ad t yddr d tisvqqar. Amya, idwl mani ma yufa s itawdv d ghar tmurt. Yzzvu azmmur, iswkn taddart n imarawn nns, ifrs urtan… Ussan nni din itkk itddr tirja nns g wnsa; lqmi ssin iggur itddr t zg waggwaj.

Zg wami issn is ussan nns s nnj i Tmurt udrusn, idwl ismuna attvas di drus: itxs ad igg marra mayn ur iggi zic d mayn tugh yxs ad igg di mayn d yggurn di tcti: da u ilxtu.

Da i tsala tnfust n Badi, amn t isla umaru17 zg ijn umddukl nns g ijn yidv n tziri, awarni wndvr n Badi.

*****

Amawal:

1 Hôpital

2 Médecin

3 Signes, ici symptômes

4« Se marier » di tmazight n Libya

5 Se marier

6 zi tisluya : « mariage »

7 Choix

8 Greffer

9 Une couche. Ici : une génération

10 Part. ici : séance

11 Travail

12 Pension

13 Livres

14 Imaginer

15 Extérieur

16 Attendre

17 L’auteur

 

Copyright 2002 Tawiza. All rights reserved.

Free Web Hosting